Một loài cá châu Phi nhỏ xíu gọi là cichlid theo dõi những con đực khác chiến đấu tranh giành lãnh thổ như thế nào để quyết định mình có thể đánh bại con nào nhằm giữ vững vị thế.

Trẻ em cũng có kiểu tư duy kiểu này, được gọi là sự so sánh đối chiếu, cũng như các loài linh trưởng khác và chuột. Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học tại Đại học Standford, Mỹ, chứng minh được hành vi này ở cá.

"Kết quả này cho thấy cá cũng sử dụng sự liên tưởng đối chiếu để tìm ra vị trí của mình trong nấc thang xã hội", Russell Fernald, giáo sư sinh học nói. "Tôi rất ngạc nhiên khi thấy chúng có thể làm như vậy chỉ bằng cách theo dõi những con đực khác đánh nhau".

Cá cichlid đực leo lên nấc thang xã hội bằng cách tham chiến và đánh bại địch thủ. Những con cá thường xuyên thất bại sẽ bị trượt dài trong vị thế.

Fernald và nhóm đã chứng minh sự tư duy logic của cá bằng cách sắp đặt cho 8 con cá theo dõi những đồng loại khác đánh nhau trong một bể cá. Họ sử dụng những con cá Astatotilapia burtoni có sọc đen trên mặt.

Nếu một con cá bị đánh bại sẽ dễ dàng nhận ra bởi sọc đen trên mặt bị biến mất tạm thời khi nó lẩn đi khỏi đối thủ chiến thắng.

Khi mọi cuộc chiến kết thúc và các con cá hồi phục lại sau cuộc chiến, các nhà nghiên cứu xem xét những con cá quan sát chọn đối thủ như thế nào. Kết quả cho thấy hầu như những kẻ quan sát đều chọn con cá yếu nhất.

"Thí nghiệm của chúng tôi cho thấy cá cichlid đực có thể định lượng được khả năng thành công của mình chỉ qua việc quan sát. Đứng từ góc độ tiến hoá, sự liên tưởng đối chiếu sẽ giúp chúng tiết kiệm được thời gian và năng lượng", Fernald nhận định.

T.A(theo ABC Online)