Nhắm câu cá lớn ở biển sâu bằng môn câu fly xem như là không thể được vào trước thập niên 1950,và mãi đến cách đây 15 năm cũng thế,hay chỉ có một nhóm thật nhỏ dân câu fly thiện nghệ là theo đuổi vào lúc ấy.Chỉ vài người tin rằng môn câu fly có cơ may chống chỏi với các cá lớn như cá buồm hay những loại cá dữ khác, ngay cả cá ngừ,cá thu vẫn xem như là địch thủ khủng khiếp của môn câu fly.
Hơn nữa đa số dân câu kỳ cựu ở biển sâu cho rằng khó mà di chuyển thuyền đến gần tầm nhìn của cá marlin hay cá buồm,chưa nói đến trong tầm quăng dây của môn câu fly.Một trở ngại khác nữa của môn câu này : không ai biết đến môn câu fly ở biển sâu. Đa số các thuyền trưởng ở biển sâu không quen với môn câu fly chưa phát triển và thường hay bàn ra khi ai nói đến dùng fly câu cá lớn.Các thuyền trưởng cho biết,khi cá cắn câu thì cuộc chiến tốn rất nhiều thời gian và thường thì kết quả là cá bứt đứt dây câu.

Trở ngại đầu tiên (tâm lý hơn là thực tế): bộ máy câu fly không thể giữ được cá lớn.Dân câu fly thường để ý đến những kỹ thuật thành công của dân câu biển khi dùng cần,máy câu nhỏ mà thỉnh thoảng dòng được cá tarpon nặng hơn 100 lbs.Nếu cá tarpon 125lbs có thể dòng được bằng dây 12 lbs với bộ cần máy spin, thì tại sao không thể câu tarpon được khi dùng dây dẫn 12 lbs của môn câu fly ? Đã vậy, nếu xử dụng được với tarpon thì tại sao không xử dụng được với cá buồm ,cá ngừ,cá kiếm hay các loại cá lớn khác như cá mập?
Trở ngại thứ nhì: cho thuyền đến tầm quăng dây fly gần cá ngừ,cá buồm, hay các loại cá lớn khác gần như không thể được,thường dễ nãn lòng người câu fly.
Nhưng tất cả đều thay đổi nhanh chóng khi dân câu biển đều biết dùng những kỹ thuật mới như mồi giả hay mồi sống dụ cá ngừ,cá kiếm, hay cá lớn khác đươc phổ biến rộng rãi, dĩ nhiên dân câu fly cũng để ý đến.
Do những bảng tổng kết phổ biến chung về dân câu cho biết mức thu nhập trung bình của dân câu fly thường là hạng cao,nền kỹ nghệ sản xuất dụng cụ câu nhanh chóng nhận thấy ra đa số dân câu này được gọi là “ dân câu quý tộc” họ có thể móc túi sắm cần và máy mắc tiền dễ dàng, so với số tiền lớn bỏ ra đi nghe những buổi thuyết trình về cách câu hay những chuyến đi câu xa không cách biệt bao nhiêu.
Kết quả: những đồ nghề câu chuyên biệt thích hợp cho họ được sản xuất để bắt cá buồm,cá ngừ,cá thu,v,v…chỉ dùng cho môn câu fly.

Để chuyển hướng và dụ cá tới gần trong chu vi 40ft hay sát hơn nữa, đó là yếu điểm để thành công khi xử dụng cách câu fly ở biển sâu.
Có nghĩa là lôi cuốn sự chú ý của cá bằng cách chạy thuyền rê mồi giả không gắn lưỡi hay mồi thật kết hợp với mồi giả, thu ngắn khoảng cách mồi giả vào tầm quăng của dây fly.Trong nhiều trường hợp cá có thể dụ tới sát bên đuôi thuyền mà chỉ cần vờn nhẹ dây fly là tới.
Tùy theo loại cá muốn câu mà ta dùng các phương cách dẫn dụ khác nhau.
Như cá kiếm,người câu fly phải rê một đường dây với chuỗi mực giả bằng plastic,một đường dây khác với mồi câu cá buồm,hay có thể là một hay hai đường dây nữa với mồi chết còn tươi hoặc cá đối đã róc xương.
Khi cá xuất hiện tới gần đường dây mồi giả, thì đường dây mồi tươi phải thả ra để dụ cá ngửi mùi mà chuyển hướng,nếu không, khi cá táp mồi giả mà không thấy mùi vị nó sẽ không đuổi theo mồi nữa. Ý là để cho cá nếm thử mồi thật,dụ nó tới gần mồi,rồi giật kéo dây mồi xa ra,tiếp tục cho tới sát thuyền,thỉnh thoảng để cho cá nếm vài cái chéo mồi nhưng không để nó ngậm chắc,như thế mồi tươi ít bị bứt khỏi dây.
Khi cá đuổi theo mồi thật vào trong tầm ném dây fly,người dụ cá phải giữ đường dây mồi tươi luôn luôn căng thẳng,chĩa mũi cần vào hướng mồi tươi để chuẩn bị khi có hiệu lệnh của người câu fly là vung cần giựt mồi tươi lên thuyền hay tạt ra phía khác xa hơn ngoài tầm nhìn của cá.Khi cá mồi tươi vừa kéo rút ra khỏi nước thì người câu fly phải quăng mồi fly vào ngay chỗ trống để tạo cho cá chú ý đến mồi fly ngay lập tức.Nếu mồi fly đến trước khi mồi tươi rút lên thì cá sẽ không chú ý đến mồi fly,mà mồi fly đến chậm thì cá đã quay đầu đi hướng khác rồi.Thời gian phải thật chính xác đồng bộ,cho nên phải cần thực tập nếu như người giữ mồi tươi chưa có kinh nghiệm.
Một số dân câu kỳ cựu kết hợp cả 2 thứ mồi giả và mồi tươi,”Từ năm 1950,khi tôi bắt đầu câu cá ở biển sâu bằng cách câu fly,tôi bắt đầu rê mồi giả bằng plastic với mồi tươi,và bây giờ với mồi giả có phần đầu bằng nhựa dẻo đính mồi tươi” tay câu nổi danh Apte của vùng Plantation Key, Florida cho biết như vậy.” Ưu điểm của cách câu này là cá sẽ thấy mồi giả,nó sẽ theo và nếm thử mồi” ông Apte hay dùng cá bonito làm mồi vì loại cá này có chất dầu hấp dẫn,nhưng các loại cá mồi khác cũng hiệu quả như thường:”Lấy mồi tươi đính với mồi giả đừng để lẫn vào nhau khi rê.” “ Bạn cần phải có khoảng từ 12 -15 bộ mồi tươi trong thùng đá,cá đói sẽ theo mồi lâu vào lúc sáng hơn là cuối ngày khi đó nó không còn thích săn mồi nữa.” Biên tập viên chuyên về fly của báo Sport Fishing Dan Blanton ở Morgan Hill,California ,người đi câu các loại cá đặc biệt gần như ở tất cả vùng biển sâu của thế giới cho biết như thế.”Phải thay mồi tươi thường xuyên khi gần cuối ngày, đó là chìa khoá của thành công “.
Winston Moore ở Boise.Idaho, có thể là người câu nhiều cá lớn bằng fly hơn hết trong lịch sử câu, cho biết :”Người dẫn dụ cá bằng mồi giả phải thao tác từng cách hơi khác nhau tùy theo loại cá muốn câu, đặc biệt khi câu cá buồm hay cá marlin”. “Với cá buồm phải kiên nhẫn, đừng gấp kéo mồi lên thuyền nhanh” “ Hãy để cho cá trở nên điên tiết theo mồi tới mức khi bạn quăng chiếc giầy để chơi tennis nó cũng táp ngay”.
Trong khi cá thu, cá sọc hay các loại cá lớn khác thường là trọng tâm câu khi có dịp gặp,nhưng loại cá nổi danh là niềm mơ ước của các tay câu fly ở biển sâu là marlin,cá buồm, cá ngừ (vây vàng và vây đen).
Những người câu thành công bắt được cá lớn bằng fly phải biết dùng kỹ thuật mồi giả hay mồi thính để dẫn dụ cá,và phải biết sáng tạo ra cách nào hay nhất để dẫn dụ và thao tác con fly.Ném mồi fly xa không còn là quan trọng ở biển sâu vì phần lớn những cú ném fly chỉ cách xa khoảng 10-30 feet ở cuối thuyền.
Moore nói:”Một khi cá lớn bị dẫn dụ bằng mồi giả hay thính đã đến gần khoảng cách để ném fly,có 3 cách phải thao tác cùng một lượt là:
1-Tay câu phải la “Nào” hay “Yên” và người lái thuyền phải tức khắc cho máy ngưng chạy.
2-Một người nào đó phải kéo mồi giả ra khỏi nước.
3-Tay câu quăng mồi fly ngay.
Người câu không được quăng mồi fly khi thuyền chưa dừng máy,vì sẽ ngược với điều lệ của IGFA.Khi mồi giả được kéo ra là cá lớn phải thấy mồi fly chạm nước cũng ngay một chỗ đó.
Bạn không bắn gấu bằng đạn nhỏ như hạt đậu,hay câu cá lớn bằng dụng cụ fly để câu cá trout,nghĩa là bạn có dụng cụ câu: máy,cần fly mạnh và chứa rất nhiều dây phụ dùng riêng cho môn câu fly ở biển.
Toàn bộ đồ câu fly phải dài từ 8-8,5ft.loại cần số 15 w và máy số 5, đa số các tay câu thiện nghệ hay dùng cần loại 12-13 w và máy số 4 để có thể dìu cá lớn,những loại cá nhỏ hơn thì dùng loại 9-10w là được.
“ Tôi thích dùng cần fiberglass hơn là cần graphite khi câu fly ở biển sâu vì không phải quăng nhiều lần ,vả lại fiberglass dẻo dai và giữ áp lực nhiều hơn” Moore cho biết.
Dây câu fly và dây dẫn phải mua loại đặc biệt riêng cho môn fly biển đều có bán ở các tiệm câu,” Đa số cá lớn không nhát dây ,nên tôi hay dùng dây dẫn ngắn dưới 7 ft kể cả dây mono dẫn chống shock 80-100 lbs.” Apte cho biết :“ Dùng câu cá dolphin,tôi dùng dây dẫn 9ft và dây fluorocarbon 50 lbs chống shock.Máy của bạn phải chứa ít nhất là 500 yards dây phụ,máy của tôi chứa 700 yards,và tôi cắt ngắn dây fly đi còn khoảng 60 ft vì không cần thiết phải quăng xa nữa.”
Phần lớn các tay câu fly ở biển thích dùng máy có ổ chứa rộng “ Nó thật sự có ích nhiều khi câu kéo cá ngừ và cá marlin, cuốn cả trăm thước dây trở nên một phần lớn trong cuộc đọ sức với cá,và rất là mệt.” Blanton cho biết như thế.

Dân câu máy ngang và máy dọc không quen với cách câu fly thường có vẻ không ưa thử môn này nhất là câu cá lớn.Họ thường hỏi các tay câu kỳ cựu cho biết bí mật cách bắt cá lớn bằng fly,vì họ coi đó như là một việc khó khăn,Apte nói: “Thiên hạ muốn biết rõ trắng đen của môn câu fly,nhưng tiếc thay câu câu trả lời là ‘xám’, bạn phải nhảy xuống nước và tập bơi”.”Cái tuyệt của môn câu fly ở ngoài khơi là bạn không cần phải ném dây xa. Điều thiết yếu là quan sát,theo dõi cá thật kỹ,giữ mồi fly trước mặt cá,nhử liên tục, kéo chậm, kéo nhanh, ngưng và làm mọi cách chọc nóng cá.”
Tôi thấy Apte đọ sức với cá marlin từ 375-400 lbs bằng dây dẫn 16 lbs trong khoảng cách 30 ft cách thuyền 2 lần trong gần 2 tiếng tranh sức,Thay vì người truyền trưởng gốc Mễ đơn độc có chút tài nghệ này hạ được con cá marlin bằng khấu bởi người bạn đồng hành thì cả hai lần ông ta để cá chạy xa trước khi lạng quạng dìu ngược cá trở lại,làm cho cá có thời gian hồi sức trở lại và dữ dội hơn.Vào lúc cuối khi kéo cá lên thuyền,tất cả người trên thuyền đều thở phào nhẹ nhõm, đó là chúng tôi chứng kiến cảnh tranh đấu tuyệt với giữa người và kình ngư bằng môn câu fly.
Tôi tin rằng môn câu fly ở biển sâu nói lên một môn thể thao nhiều thách thức,may mắn thay càng ngày càng nhiều người mới tập câu fly khám phá ra rằng có cảm giác hồi hộp khi đấu sức với cá buồm,cá ngừ,hay các loại cá lớn khác hay hào hứng hơn là chuyên một cách câu.Vậy giờ đây bạn có muốn thử sức không ?

Biên dịch: Phạm Đình Nam