Sabay dee, Laos
(Xin chào các bạn Lào)
Đất nước Lào đang vào mùa khô, khí hậu trong lành mát mẻ. Thủ đô Vientiane ven dòng Mekong nhỏ và sạch đẹp, không có nhà cao tầng, không bụi, không tiếng còi xe, không đông nghẹt người chen lấn. Người Lào hiền lành, thân thiện và hiếu khách.
Khải hoàn môn Patuxay :
Đến Vientiane, dù ít nhiều cũng phải thăm Thatluang (Tháp vàng), tương truyền là nơi lưu giữ sợi tóc của Phật tổ Như Lai và rất nhiều châu báu trong lòng của nó.
Biểu tượng của nước Lào ánh lên trong nắng sớm :
Bữa trưa, chúng tôi thưởng thức món lạp bò và các món bò nướng. Người Lào rất thích ăn các món nướng, cái gì cũng có thể nướng được, đến dừa non để uống nước cũng đem ra nướng. Món lạp bò được chế biến từ thịt bò chín hoặc tái, tất cả thái nhỏ rồi trộn với rất nhiều ớt, rau thơm các loại, thính gạo và gia vị. Đặc biệt, để tạo nên hương vị truyền thống là phải có pịa (chất dinh dưỡng trong ruột non của bò) nhưng nay được thay bằng mật bò, tất cả tạo nên một mùi thơm ngon, vị hơi đăng đắng ngòn ngọt và đặc biệt là cay kinh khủng. Nếu không ăn được cay phải dặn người chế biến trước. Món này ăn kèm với rau sống gồm xà lách, đậu đũa sống, cà sống rau thơm và lá mướp đắng.
Món bò nướng :
Ngoài những món thịt cá, người Lào cũng rất thích ăn nhưng món côn trùng như cà cuống, dế, châu chấu, con ăn mày (ấu trùng chuồn chuồn ?)… chúng đều rất ngon và lạ.
Cá ở chợ thì nhiều vô thiên lủng, cá lăng, cá tra, thác lác, cá hô…
Sau một tour vội vã quanh Vientiane và bị vô số cá ở chợ kích thích, 7h tối chúng tôi lên đường đến điểm câu. Nơi chúng tôi đến là đập thủy điện quốc gia Lào, cách thủ đô Vientiane khoảng 100km. Ven hồ rải rác một số bản làng, phần lớn là làm nghề chài lưới và dịch vụ câu cá. Nơi đây có hẳn một nhà nghỉ dạng resort phục vụ dân câu gọi là Salapa Fisher Man’s với đầy đủ các dịch vụ tàu thuyền, trang thiết bị câu và sẵn sàng chế biến các món cá mà các cần thủ câu được. Đặc biệt, chủ cơ sở này là Việt kiều và là nữ.
Ngày mai, chúng tôi sẽ câu cá Ngựa nam bằng mồi giả.
Sau một hồi bàn tán, lên kế hoạch câu và trải qua một đêm đầy mộng mị về con cá mà mình chưa câu bao giờ, 5h sáng, chúng tôi lên đường.
Hồ thủy điện Namngum rất rộng lớn với vô số đảo rậm rạp và rất nhiều cây lớn, hình thành từ những ngọn đồi trước đây. Vào mùa khô, thảm cỏ khô cháy, trời trong veo, nắng vàng… tạo nên một khung cảnh rất nên thơ.
Con thuyền đưa chúng tôi đi câu là một con thuyền rất dài và hẹp đủ chỗ cho 4 người đứng quăng mồi thoải mái. Hạnh chọn chỗ đẹp nhất là phía mũi thuyền, nơi cho phép hắn quăng mồi ở nơi mới nhất và như thường lệ, hắn lên một chú cá đầu tiên.
Coden leo lên đảo nhỏ và câu trong khúc eo của đảo có nhiều cây cối rườm rà trên mặt nước. Sau vài đường câu, một chú ngựa nam khoảng 0.3kg lên bờ :
Cá ngựa nam là loại cá săn mồi sống rất nhiều trong các sông, hồ ở Lào và nó là loại cá được dân câu rất ưa thích vì tính ham ăn mồi của chúng. Nếu cú đớp trước mặc dù bị mắc lưỡi nhưng bong thì ngay ở đường câu kế tiếp là chúng lại tiếp tục đớp như thường. Những cú đuổi mồi, đớp liên tiếp rất dũng mãnh và ngoạn mục. Tuy nhiên, mùa này lạnh nên chúng không đi ăn nhiều.
Chúng tôi câu chúng bằng mồi thìa (spoon), mồi này tỏ ra hiệu quả nhất sau khi chúng tôi đã thử với nhiều loại mồi khác nhau. Rê chìm và nhanh để chúng không kịp nhận ra đó là mồi giả. Rê nhanh, mồi chạy vèo vèo trong nước nhưng vẫn chậm hơn tốc độ cá đuổi mồi nhiều, chúng thấy con gì bơi loang loáng là cứ đớp cái đã, tính sau và đến lúc biết đồ giả thì đã muộn. Thông thường, nếu điểm quăng mồi mà có cá thì chỉ sau 2-3 đường câu là nó đã đớp ngay.
Trong khoảng 9h30-11h là chúng ăn mạnh nhất, đớp liên tục. Tuy nhiên, giống cá này liên tục di chuyển nên thuyền cũng phải liên tục di chuyển đến điểm mới để câu.
Bữa trưa nhà thuyền đã chuẩn bị sẵn xôi với thịt khô rất ngon miệng :
Trong khi chúng tôi ăn trưa thì chủ thuyền vẫn miệt mài câu :
Cả buổi sáng, chúng tôi liên tiếp câu được nhưng cá không lớn, chỉ khoảng 0.3-0.5 kg, câu lên lại thả xuống vì nghĩ chẳng mang về làm gì cả. Thiệp bảo “Các anh câu lên thả xuống là chủ thuyền tiếc lắm đấy vì họ là dân chài lưới kiếm sống”. Ối giời, không nghĩ ra, thôi để chiều câu lên cho anh ấy. Kể ra để lại cá buổi sáng thì cũng khá nhiều.
Từ trưa đến 15h30 chiều câu không cắn, chúng chỉ đuổi theo mồi vào tận bờ cho vui chứ không đớp. Cho đến khi Thiệp bị mắc mồi vào cây, lập tức anh Hiển lên ngay một em cỡ 0.8kg
Lúc sau, Thiệp lại mắc, Hạnh lại lên cá. Coden quay phim bất đắc dĩ mà sốt hết cả ruột. Khổ thân chủ nhà Thiệp, cứ mắc là khách lại thay nhau lên cá, đến nỗi hắn phải kêu lên “Sao các anh cứ nhè lúc em mắc là câu được cá là sao ?”. Cứ quăng mồi lâu lâu không được cá là lại gọi “Thiệp ơi, mắc đi…” Thiệp quăng mồi lên bờ là anh em lại lên cá. Thế mới tài.
Cá ngựa nam rất hay trú dưới những chỗ có cây mọc vươn ra trên mặt nước hoặc dưới nước có nhiều chướng ngại như cây khô, rong rêu… nên câu rất hay bị mắc nếu không điều chỉnh được độ sâu của mồi.
Chiều chiều, Thiệp bảo đến giờ chúng ăn mạnh đấy. Vừa dứt lời, cần anh Hiển nặng trĩu. Hạnh và Coden vừa quăng mồi vừa cãi nhau xem ai quay phim thì mồi của Coden đang loang loáng bỗng khựng lại, một chú ngựa nam khủng đớp đánh hự một phát thế là Hạnh phải quay phim. Không cho nó xuống sâu hơn vì dễ mắc cây, cứ ghì nhau với nó. Giãy giụa, luồn lách, cây cần Rapala Medium action cong vòng như gãy tới nơi, cuối cùng một chú ngựa nam khoảng 2kg cũng nằm gọn trong lòng thuyền sau khi đứt dây câu do không có vợt. Ngay sau đó là cần của Thiệp cũng cong vút, đến lúc này đã quá sức chịu đựng của Hạnh, hắn nhét máy quay vào bao mà quên cả tắt máy, vội vàng ném mồi và tất nhiên hắn vẫn tiếp tục lên cá.
Cứ thế câu cho đến xẩm tối mới bắt đầu trở về làng chài. Ai nấy đều hỉ hả vì ai cũng có nhiều quà trừ… anh chủ thuyền mặc dù là người biết những điểm câu có nhiều cá :
Đây là mớ cá của buổi chiều, to nhất khoảng 2kg, vừa vừa thì 1.0-1.5kg còn lại khoảng 0.3-0.7 kg. Giá mà lúc sáng không thả đi thì còn nhiều lắm. Chúng tôi lấy con to nhất để chén thử, còn lại tặng lại cho gia đình chủ thuyền :
