Nhìn sơ qua bất cứ cuốn catalog dụng cụ câu cá nào,bạn cũng thấy có thêm những sản phẩm chuyên biệt,những dụng cụ đó đã trở nên quan trọng để dùng riêng cho môn chơi thể thao này.Người câu có thể chọn lựa từ kiểu dáng cần câu đặc biệt dùng cho riêng cách câu như câu mồi sống,câu bằng jig,câu bằng mồi giả chạy trên mặt nước và v,v…Không kể đến các chi tiết khác như độ dài, độ cứng, độ dẻo,v,v…tất cả những cây cần này đều dùng vào một mục đích duy nhất giống nhau sau khi dính cá: Giúp cho người câu kiểm soát và điều khiển cá.
Cây cần chuyên biệt cho phép người câu có lợi thế để giữ cuộc chiến kết thúc càng sớm càng tốt,tăng thêm cơ hội chiến thắng lôi cá lên thuyền hay thả cá trở lại dòng nước.
Cuộc chiến kéo dài lâu sẽ làm cho nút thắt dễ sút hay dây bị trầy xướt hoặc lưỡi bị dãn,nó cũng làm cho người câu căng thẳng tâm trí nhiều hay cá bị quá mệt nên ít có cơ may sống sót khi được trả lại dòng nước.Tất cả các dân câu đều nhận thấy rằng kỹ thuật cầm cần dìu cá có thể giúp ta bắt được cá hay ta bị gãy cần.
Góc độ :
Khi cá kéo dây mạnh và chạy xa ra thì bạn không làm chi được hơn là ngưng quay và cứ để nó tiếp tục lôi dây ngược lại sức hãm của máy. Luôn giữ cần nghiêng ở góc 45 độ để cho cá phải tốn sức kéo dây,bởi vì nó phải cưỡng lại với cây cần bị uốn cong cộng thêm với sức hãm của máy,với góc độ 45,cũng làm cho người câu đỡ phải cố gắng trì kéo.Robby Gant,giám đốc sản xuất cần của hãng Shimano nói: “Giữ cần ở góc độ cao hơn,tư thế đó sẽ ép bạn uốn ngược lưng,nếu giữ vị thế đó quá lâu,ngày hôm sau bạn sẽ thấy hậu quả lưng như thế nào.”
Như một người đánh bốc phản ứng lại cú đấm của đối thủ,bạn có thể quên không để ý đến phương cách góc 45 độ khi mắc lo chống chỏi với cá,mà quên điều chỉnh vị thế cần.” Cá càng chạy xa thì đầu cần cần phải càng được nâng cao lên để bù lại góc độ thấp của dây so với mặt nước.” Gant cắt nghĩa :Thí dụ: Khi chiến đấu với cá marlin bằng bộ cần nhỏ,ta phải giữ đầu cần cao để nâng dây khỏi mắt nước,và giảm bộ phận hãm dây,như thế ta luôn luôn tiếp cận thẳng với cá”.
Kinh nghiệm của những người câu trên thuyền là luôn luôn vương tay dài ra hướng đầu cần ở một vị thế gần như ở một góc thẳng khi cá phóng nhanh dưới đáy cạn.Tôi chứng kiến cách thao tác này nhiều năm rồi khi cùng câu cá với Richard Stanczyk của Bud N’ Mary’s fishing Marina ở Islamorada,
Ông ta nói:”Dưới đáy có nhiều san hô, đá, cây, các chướng ngại vật dọc theo đáy có thể cắt đứt dây nếu bạn không giương cần giữ dây cao để tránh nguy hiểm.”
Tấn công:
Thời gian cho ta điểu khiển cuộc chiến bắt đầu khi cá không còn chạy nữa, đầu tiên theo cách cũ, ta nâng cần và quay máy thu dây bớt lại, nâng cần một cách chắc chắn rồi quay máy thu dây cùng lúc khi hạ cần xuống một cách đồng bộ trước khi nâng cần lên tiếp.Hãy chú ý đến những gì bạn đang làm,nếu không làm đúng kỹ thuật bạn sẽ vuột cá.Thao tác gấp rút sẽ làm khó khăn vào lúc cuối cùng của chu kỳ nâng và hạ cần.Giương cần cao kèm theo giựt nhanh như kiểu đang xóc lưỡi, làm như thế khác nào bạn bứt dây thật mạnh bất thình lình.Nâng cần cao rồi hạ xuống quá nhanh sẽ làm cho ta khó quay nhanh máy thu dây,sẽ làm dây chùng xuống mà không giữ được dây luôn luôn căng.Kiểu thao tác này giúp cho cá có 2 điều kiện để thoát thân : con cá của bạn sẽ phun lưỡi ra hoặc khi hạ nhanh cần quá làm cho dây câu bị chùng xuống, quấn vào khoen,rối lại và bứt đứt dây.
Trong khi mỗi người câu cảm thấy sôi sục niềm háo hức là lúc cá tấn công mồi, đừng để sự kích động kiểu lôi cá sền sệt làm giảm niềm hào hứng dìu cá lên thuyền,Hãy giữ bình tĩnh,nâng cần một cách đều đặn, quay máy thu dây cho tới khi đầu cần chúi xuống.Tránh phạm lầm lỗi chung trong thao tác là hạ cần xuống trước khi quay,hãy quay máy để dìu đầu cần chúi xuống cho dây vẫn căng mà điều khiển dây câu.
Một lỗi lầm chung khác thường xảy ra là người câu hay cố gắng giương cần cao hết cỡ để kéo dây rồi quay máy,chỉ trong 1,2 giây chờ quay máy thu dây lại là thường đủ thời gian cho cá quay đầu phóng đi trước khi bắt đầu tiếp tục nâng cần và kéo cá vào gần thuyền (bờ).
Gant nói: “ Giữ cần trước mặt bạn,và thao tác theo cách nâng cần ở vị thế 3h và 1h trên đồng hồ,một khi bạn giữ được nhịp độ thu,ngắn và mạnh như thế có khác nào bạn siết con vít vào con cá.” Ông ta giảng nghĩa kỹ thuật tấn công ngắn-mạnh này: “Để cây cần chịu đựng vẫn hơn cái lưng bạn chịu đựng .”Gia tăng sức kéo lâu và mạnh là hành hạ người câu vì bạn phải đưa lưng chịu sức mạnh,việc làm đó quá đáng để thu dây,Tốt nhất nên dùng cách nâng ngắn,quay 1,2 vòng rồi tiếp tục,”
Down and dirty
Kỹ thuật này hình như sáng chế bởi dân câu fly khi chiến đấu với cá tarpon, Thao tác kỹ thuật này rất hữu hiệu với bất cứ loại cần câu nào khi đương đầu với cá lớn ở vùng nước cạn.Kỹ thuật ứng dụng rất hữu hiệu trong khoảng cách ngắn,cho nên phải giữ cá trong đoạn dây ngắn nếu ta xử dụng đến kỹ năng này.”Mark Hatter,cộng sự viên thuộc ban biên tập của tập san Fly fishing in saltwater cho biết như trên.
Sau khi dính cá tarpon,Hatter để cho nó chạy với sức hãm nhẹ của máy câu,lúc áp lực còn mới,cá đang hung hăng thường không làm gì được nhưng dễ đứt dây dẫn,Một khi cá đã ngưng chạy,Hatter dùng máy tàu chạy hay cho máy trolling chạy gần tới con cá,và thu dây lại thật nhanh càng nhiều càng tốt.
Thao tác với đoạn dây ngắn cho phép ông ta thay đổi áp lực và góc độ kéo cá hơn là tiếp tục nâng cần trong cũng chiều hướng đó.” Gia tăng áp lực từ nhiều phương hướng khác nhau sẽ làm cho cá rối loạn,nó giúp cho tôi thắng trận và mang cá lên thuyền mau hơn.”
Tư thế đúng nhất của kỹ thuật dìu cá này là người câu phải ở vị trí gần một phía bên cá. Hatter chỉ dẫn : “Cần để ngang bụng và tay sát vào thân,thay vì phải nâng cần ở góc 45 độ,người câu hướng đầu cần về cá cũng với góc độ như thế.Xoay thân mình ,dùng thân tạo áp lực lên cần thay vì dùng tay,tư thế này cho ta một lực bẩy mà không làm ta mệt.”
Khi cá quay ngang hông,nó có thể chúi xuống sâu dùng sức nặng của nó để thêm ưu thế thắng người câu,Trong trường hợp này Hatter điều khiển thuyền hay cần làm sao cho dây câu song song với vây trên sống lưng của nó rồi kéo ngược lại theo hướng chiều đuôi cá. Ông ta nói: “Bạn có thể kéo cá lật ngược theo kỹ thuật này và thật sự làm nó mất thăng bằng,nó có thể chờ bạn ra tay nhưng nó không bao giờ biết bạn kéo tiếp về hướng nào, như thế có vẻ làm mất tinh thần chống cự của nó,và bạn sẽ kéo nó lên thuyền rất mau.
Yếu điểm
Bạn muốn tìm cách bẽ gãy cần ư?.Tôi thường thấy ở những người mới tập câu kể cả những người có kinh nghiệm,cả hai đều vướng lỗi lầm này đang khi chiến đấu hăng say.Gãy cần xảy ra là vì lý do nào đó khi chuôi cần hướng về phía cá,cái này thường xảy ra lúc cá phóng thẳng vào dưới lòng thuyền hoặc đang nằm yên cách vài tấc trước cái vợt hay cái khấu,người câu kéo cần ngược hơi cao hơn chút và hơi xa chút với ý định dìu cá thì : Crack.
Để tránh trường hợp khoảng cách quá gần khi thay đổi góc độ cần: không bao giờ kéo cần ngược khỏi 90 độ so với cá,khi vừa chiến đấu dữ dội xong với cá lớn ở thẳng dưới thuyền, đừng nâng cần quá cao song song với mặt nước,khi cá ở xa thuyền, đừng ngữa lưng ra quá xa và kéo cần sau vị trí 12h.
Đôi khi người câu muốn giữ cá ở cạnh thuyền để chụp hình hoặc móc cá,họ không muốn giương xa cần,nên một tay cầm giương thẳng và kéo ngược,làm như thế sẽ giảm rất nhiều độ cong và sức va chạm của cần,kết quả là cần sẽ bị rạn nứt nhiều nơi.
Sau khi dính câu,nhờ đừng có bắt đầu nâng và quay máy gấp rút như một kẻ khùng,hãy bình tỉnh,dùng kỹ thuật riêng cho đúng,và thao tác như là cá đang ở gần thuyền thì bạn sẽ giữ được cần và câu được cá.

Biên dịch theo tài liệu:Phạm Đình Nam

Thảoluận:http://www.hanoifishing.com/forum/showthread.php?p=25563#post25563