Lạy trời mưa xuống

Hai thuyền chúng tôi đậu cách xa nhau. Bên kia, không biết Shige nói gì mà Mã Khiết cứ gật gà gật gù, hẳn là đang chú tâm thọ giáo đây, mặt hắn cực kỳ căng thẳng, không phải như đang câu thư giãn mà là đang chuẩn bị đánh bom tự sát, khiến tôi cũng căng thẳng theo. Bên này tôi được cao thủ Sopak hướng dẫn tận tình chỗ hạ mồi, tốc độ kéo con mồi và cách nhấp cần. Tôi hay dùng cần nhẹ đã quen, hôm nay cầm cái cần chữa lửa vừa to, vừa dài, vừa nặng như khẩu ca-nông này thiệt không có chỗ nào khổ hơn. Mới câu 10' tôi đã than mỏi tay, Sopak cám cảnh phải nhường lại cần câu của anh cho tôi (lợi thế phụ nữ là lúc này đây!).

Có những lúc tôi muốn trao đổi với thuyền bên kia hay ngược lại đều phải gào lên ông ổng như cái loa phường, tôi sợ bọn cá nghe động sẽ trốn mất thì anh Et đã giải thích (giọng còn lớn hơn tôi, chắc là để cả thuyền kia cũng nghe): cứ nói chuyện thoải mái, tụi cá Lóc Bông ham vui lắm, ồn ào vậy tụi nó mới kéo tới đông. Tôi an tâm vừa câu vừa bắt chuyện với Et và phát hiện ra khá nhiều điều thú vị về anh chàng này.

Theo chân thân phụ SanOpk, anh Et đã biết đưa khách đi câu từ năm 8 tuổi, giờ đây khi 31 tuổi thì khu đầm Khaoleam rộng lớn này giống như 1 trò chơi địa hình trong tay anh. Sống ở nơi được mệnh danh là xứ sở Cá Lóc nhưng không ăn Cá Lóc, hỏi tại sao thi anh nói: I love them - Tôi yêu bọn chúng. Tôi tuy thấy thú vị nhưng cũng không hiểu rõ cho lắm: sao anh lại chở chúng tôi đi bắt người yêu của anh vậy nhỉ! Chỗ này cũng phải diễn giải thêm chút xíu... Hồi mới sang Thái, tôi hỏi những cô gái địa phương có thích đi câu cá không, hầu hết mọi người trả lời tôi rằng: Không, thú vui đó tội lỗi quá, thử tưởng tượng ra mình bị lưỡi câu móc vào miệng sẽ đau đớn lắm, con cá cũng vậy... Tôi vỡ lẽ trẻ con Thái khi bắt đầu biết nhận thức là được đưa vào Chùa 1 ~ 3 tháng (hoặc lâu hơn nữa) để học đạo đức nên họ cho rằng: “câu cá là hình thức của sát sanh, cũng là 1 trò chơi không mang tính thiện!“ Ban đầu tôi rất ngại ngùng khi nói chuyện với người Thái về thú vui độc ác của mình, nhưng sau này tôi hỏi họ có làm cá không? Có ăn cá không? Câu trả lời đâu chỉ là Có, mà họ còn chỉ cho tôi cách ăn sao cho ngon nữa kia, tỉ như cho cá vẫn còn sống vào nồi đất có xả, tiêu, ớt, gừng, giềng, tỏi, lá chanh, muối hột... đã bằm nhuyễn, 15' sau cá sẽ tiết ra toàn thân 1 lớp nhớt để tách biệt da với gia vị (đây là cách làm cho cá không còn tanh), 30' sau cá chết vì sặc mùi và vị của hỗn hợp này nên thịt rất thơm mùi gia vị mà không mất cái ngọt của cá... Ôi, 1 cách ăn cá rất nhân đạo!

Món cá Lóc sặc gia vị nướng.

Dòng suy nghĩ của tôi bị cắt ngang khi thấy già SanOpk phất tay ra dấu di chuyển đi chỗ khác, Anh Et vừa nổ máy định lướt đi thì chúng tôi bỗng thấy Shige đập tay vào vai Mã Khiết khi hắn đang thu dây: Nó kìa! Từ xa tôi thấy làn nước hình chữ V theo sát con mồi của Mã Khiết, tôi biết cá Lóc Bông săn mồi mặt nước nhưng không nghĩ nó bạo phổi vậy, chỉ còn tích tắc nữa chắc chắn nó sẽ táp mồi nhưng (lại nhưng).... Vâng, hãy nhớ 1 điều Mã Khiết mới đi câu lần đầu nên anh đã phạm phải cái sai lầm muôn thưở của người mới tập câu - dừng tay quay lại... chờ cá. Shige nhiều kinh nghiệm nên ngay khi có cá theo mồi, anh đã dặn Mã Khiết là không được dừng tay, giữ nguyên tốc độ nhử mồi, vậy mà... Con cá lặn không sủi tăm! Tôi tiếc cá, dù là cá của người ta, trách Mã Khiết 1 hồi, hắn im lặng nghe tôi trút giận xong mới đủng đỉnh phân trần: Lúc chỉ bài bình thường Shige nói tiếng Anh lẫn Thái tôi còn tạm hiểu, tự dưng đúng lúc dầu sôi lửa bỏng hắn xổ toàn tiếng Nhật . A, ra vậy, thôi xí xóa he!

Câu hụt con cá nhưng được chúng tôi khen ngợi, Mã Khiết phấn chấn lắm, hắn nằn nì ông SanOpk ở lại thêm tí nữa, hình như hắn cay cú bọn cá Lóc Bông nên hạ quyết tâm không cho chúng nó thoát thì phải. Đúng 10' sau, cũng tại chỗ cũ, chúng tôi nghe 1 tiếng Xoạch rõ to, Thánh nhân đãi kẻ khù khờ làng nước ơi – cần của Mã Khiết lại có cá cắn câu (tôi chẳng phải khôn hơn hắn nhưng ít nhất cũng đi câu nhiều hơn Mã Khiết vài buổi). Con cá vùng vẫy sống còn, Mã Khiết cũng ăn thua đủ, nước bắn lên tung toé. Chúng tôi phối hợp nhịp nhàng không phải trong câu kéo mà trong dịch thuật: Shige nói tiếng Nhật, tôi dịch lại tiếng Anh, Mã Khiết chỉ cần nói OK là thành 1 câu hoàn chỉnh. Cha con già SanOpk đứng 2 bên cổ vũ. Con cá quẫy mạnh vô cùng, vít cần của Mã Khiết xuống, rồi thoắt cái nó chui tọt vô gầm thuyền bên tôi (lúc này đã cặp sát với thuyền của già SanOpk), Mã Khiết đã toát mồ hôi, anh không chần chừ nhảy phóc qua thuyền chúng tôi, mắt đu theo sợi dây câu nên đâu có ngó kỹ điểm rơi, bởi vậy hắn hạ cánh, không , hạ cẳng an toàn xuống bàn chân cán vá của tôi, đau thấy mấy ông trời. Mã Khiết thực hiện triệt để lời dặn Không nên đánh phụ nữ dù bằng 1 cành hoa, hắn chỉ đạp phụ nữ bằng giày Tây thôi. Tôi ức lắm nhưng không kịp nhiếc móc hắn vì tất cả còn bận theo dõi trận thủy chiến. Quả thật thấy con cá hung hăng và Mã Khiết vất vả như thế, tôi tưởng vớ được khủng long, nào ngờ khi Shige vớt lên là 1 con cá Lóc Bông chỉ... 700gr, tôi ngỡ ngàng!

Thả con cá xuồn nước lại, Shige và Sopak đồng thanh hỏi: “ vui không? Câu Cá Lóc Bông thú vị vậy đó...”. Thôi, thôi, đừng quảng cáo nữa, tôi thành liền chị Người ơi người ở đừng về mất.

Mày chạy đâu cho thoát

Già SanOpk sau khi thả con cá xuống nước, nhắm chừng đã chiều tối, là giờ cá Lóc không còn ăn mồi nữa, ông ra dấu quay về. Tôi không câu được cá nhưng nở hoa trong lòng vì lần đầu được tận mắt chứng kiến cá Lóc Bông chiến đấu ra sao. Mã Khiết thì thôi, hắn bô lô ba la suốt buổi tối hôm đó (và nhiều ngày sau nữa) về cái cảm giác lần đầu câu được cá, tôi thấy nao nao... mình cũng từng có 1 thời như thế!

Về đến lán trọ, chúng tôi ăn tối trong gian chính nhà ông SanOpk. Nhìn xung quanh thấy thấp thoáng vài tấm poster & những trang bìa tạp chí đăng hình ông SanOpk khi còn rất trẻ. Nghe Shige nói đó là những tấm hình già SanOpk chụp cách đây hơn 30 năm, khi ông được những giải thưởng về bảo vệ môi trường, về công lao nhân giống cá Lóc Bông. Càng nghe, tôi càng ngậm ngùi, 30 năm trước, hàng xóm của ta đã có tạp chí về câu kéo, hơn thế nữa, thời điểm đó người thường dân sống nơi núi cao rừng thẳm này đã biết bảo vệ môi trường... còn ta???

Gương Người tốt việc tốt

Cơm nước xong tôi lân la hỏi chuyện về lịch sử vùng đất này, về cuộc sống của dân làng nơi đây, và dĩ nhiên về Cá Lóc Bông Khao Leam nữa. Mã Khiết & tôi quả đã chọn ngày xuất hành nên gặp may đầu năm, vốn sống và kinh nghiệm săn bắt cá của ông SanOpk giúp chúng tôi no nê trong bữa tiệc thông tin, từ kiến thức phổ thông như: Khaoleam vốn là vùng của người dân tộc thiểu số Thái Lan & họ có phong tục tập quán khác lạ ra sao, đến chuyện quốc gia đại sự như tại sao có xung đột Thái - Miến & giao tranh biên giới Thái - Miến diễn ra khốc liệt trên vùng đất này như thế nào... Cuối cùng là : Vì sao cá Lóc Bông KhaoLeam nổi tiếng.

Tôi bất ngờ được biết giữa già SanOpk và bà con bên vợ Shige hiện đang có cuộc chiến gia tộc cũng chỉ vì Cá Lóc. Già SanOpk là người đi tiên phong trong việc nuôi - thả cá Lóc Đen (dùng làm thức ăn) và cá Lóc Bông (cho câu giải trí), đó là dự án khá táo bạo, được xem như dã tràng xe cát khi ông và gia đình cố công chăm sóc rồi thả cá Lóc tự do vào khu đầm rộng mênh mông này. Còn bà con bên vợ Shige (cũng là nhà thuyền dẫn khách đi câu tại Khaoleam) thì ra sức bắt cá Lóc Đen con để bán sang Singapore (đem lại nguồn lợi rất lớn) hoặc dẫn khách vào câu trong vùng cá Lóc Bông còn bé tí... Ngay cả Shige cũng phản đối hành động này của nhà vợ nên anh bỗng nhiên thành người đứng phía sau cuộc chiến, đúng hơn là đứng về phe địch.

Đầm Khaoleam rộng lớn (bản đồ vẽ tay của 1 cần thủ) và công viẹc dã tràng xe cát của gia đình ông SanOpk

Mới 8h tối, già SanOpk đã giục chúng tôi khuya lắm rồi, tắm táp xong ngủ đi, lấy sức mai ra đầm câu sớm. Cánh thanh niên lục tục về phòng mình, riêng tôi vẫn đứng lớ ngớ tiến thoái lưỡng nan, bởi - tại - vì - rằng - thì - là... tôi không có quần áo để đi tắm, huhu, mất cắp hết rồi còn gì ! Mọi người tỏa về dãy phòng tắm tập thể, riêng tôi (lúc nào cũng 1 mình 1 cõi mà) đi thẳng về nhà bếp, nơi tập trung đông đảo chị em, dâu con của nhà ông SanOpk để hỏi... mượn quần áo.

Người nhà ông SanOpk cũng giản dị và thân thiệt như ông, như tất cả những người quen sống giữa thiên nhiên, họ ân cần hỏi han tôi rồi lấy quần áo của Muon (vợ anh Et, bằng tuổi tôi) cho tôi mượn, còn hỏi tôi có cần thêm bộ nữa cho ngày mai không? Trước ý tốt của họ, tôi thấy mình dù có theo chủ nghĩa” tăng xin giảm mua” cũng không nên lợi dụng quá mức, đành khước từ tấm thịnh tình mà trong đầu thoáng qua 1 ý nghĩ đứt ruột: Mai phải nghỉ 1 buổi câu để Shopping rồi, chứ không sẽ nổi tiếng Thái Lan vì là cần thủ đầu tiên mặc áo dài đi câu, mang giày cao gót kéo cá mất, nổi tiếng bằng tai tiếng kiểu này thì... ặc ặc...

Nghiêm Cẩm Vân